δομέστικος

Βυζαντινό εκκλησιαστικό, στρατιωτικό και πολιτικό αξίωμα. Προέρχεται από τη λατινική λέξη domesticus που σημαίνει υπηρέτης, θεράπων. Ο θρησκευτικός τίτλος δινόταν στους πρωτοψάλτες, στους επικεφαλής του δεξιού και του αριστερού χορού των ψαλτών και στους υπηρέτες του πατριαρχικού δικαίου. Οι δύο δ., ο ένας του δεξιού χορού και ο άλλος του αριστερού, ήταν υπεύθυνοι απέναντι στον πρωτοψάλτη και, όταν έψελναν, φορούσαν «λευκά καμίσια επάνω των ιματίων» ή «σφικτούρια». Στη στρατιωτική διοίκηση ο τίτλος χρησιμοποιήθηκε για τους διοικητές των ταγμάτων της αυτοκρατορικής φρουράς, που ήταν εγκατεστημένοι στην Κωνσταντινούπολη. Τον τίτλο του δ. είχε και ο διοικητής του θέματος των Οπτιμάτων. Στην πολιτική διοίκηση το αξίωμα δινόταν στον σταβλάρχη του αυτοκράτορα, σε διάφορους αυλικούς και σε βασιλικούς συμβούλους ή σε ανώτερους αξιωματούχους της βασιλικής αυλής.

* * *

ο (Μ δομέστικος, δομέστιγος, δεμέστιγος, δεμέστικος)

1. οικονόμος, υπηρέτης

2. εκκλησιαστικό οφίκιο τών επικεφαλής τού αριστερού και τού δεξιού χορού τών ψαλτών, τών θυρωρών τής πατριαρχικής κατοικίας κ.ά.

μσν.

1. αρχηγός, διοικητής

2. μέλος τής αυτοκρατορικής φρουράς

3. «μέγας δομέστικος» — αρχιστράτηγος

4. «δομέστικος τῶν σχολῶν» — αρχιστράτηγος τών εκστρατειών στην Ανατολή.

[ΕΤΥΜΟΛ. < λατ. domesticus «οικείος»].